سهم ایران از بازار جهانی نساجی
رتبه ۹ جهانی ایران در تولیدات علمی صنعت نانونساجی
به گزارش تعمیرکار، ایران با توسعه فناوری نانو علاوه بر تولید منسوجات آنتی باکتریال، البسه با خصوصیت های ضد بو و ثبات رنگی بالا و معطر و همینطور تجهیزات صنعت نساجی توانسته است ارزش افزوده ای برای محصولات این صنعت با هدف افزایش رقابت پذیری در بازارهای داخلی و بین المللی ایجاد نماید، ضمن آنکه در تولید علمی این حوزه رتبه نهم جهانی را کسب کرده است.
به گزارش تعمیرکار به نقل از ایسنا، صنعت نساجی، صنعتی دیرپا است که از ابتدایی ترین تجهیزات تولید پوشاک، آغاز و امروزه به یکی از گسترده ترین صنایع جهان تبدیل شــده است. این صنعت با زنجیره تولید از مواد اولیه، الیاف، ریســندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ، تکمیل، پوشاک، منسوجات صنعتی، فرش، چرم و غیره همواره میدان گسترده ای برای رشد و توسعه فناوری بوده است و این امر سبب شده که امروزه استفاده از فناوری های مدرن، بیشتر از هر زمان دیگری لزوم یابد، به صورتی که با به کارگیری فناوری های جدید، منسوجات خصوصیات جدیدی پیدا کرده اند که بعضی از آنها تابحال ناشــناخته بوده است.
این خصوصیات علاوه بر این که راحتی، ایمنی در مقابل اشعه فرابنفش، میکروب ها، حشرات، گرما، سرما، گلوله و غیره را فراهم آورده، در بسیاری موارد استفاده از این فنآوری ها، کاهش تهدیدات زیست محیطی را با حداقل سازی مصرف انرژی، آب، تولید پســاب، کاهش یا حذف عوامل شیمیایی مضر به دنبال داشته است، هر چند در این حوزه برخی ریسک ها چون اثرات ناشناخته روی بشر و محیط زیست هم به ملاحظات جدی نیاز دارد.
ارزیابی روند حرکت صنعت نســاجی نشــان می دهد، این صنعت به صورت فزاینده ای درحال تغییر جهت دادن به سمت نوآوری، برای حفظ حاشیه سود و گشودن بازارهای جدید حرکت می کند. یکی از این تکنولوژی های جدید، فناوری نانو در نساجی است که به صورت کلی سه ناحیه «تولید نانوالیاف»، «اصلاح منسوجات با اسـتفاده از دانش نانو» و «تولید محصولات نانوکامپوزیتی» را در برمی گیرد.
نانومنسوجات الکترونیک فناوری نانو می تواند صنعت نســاجی را از چند طریق توانمند کند؛ یکی آنکه خیلی از امکانات جدید و کارکردهای بهبودیافته را در نســاجی ایجاد می کند، مواد جدید می توانند توسعه یابند و خصوصیات جدیدی را به مواد موجود اضافه کنند و کارایی آنها را هم بهبود بخشند. این مزیت تنها برای صنعت نساجی نخواهد بود، بلکه خیلی صنایع دیگر را قادر می کند از چنین منسوجاتی استفاده نمایند.
همینطور فناوری نانو صنعت نساجی را قادر کرده تا سبقت بیشتری نســبت به نیازهای درحال تغییر مشتریان بگیرد. امروزه مشتریان محصولی می خواهند که بوی مطلوبی داشته باشد، نو بماند، احساس راحت تری ایجاد نماید، تمیز بماند و مراقبت از آن ســاده تر باشد. ضمن این که فناوری های اطلاعات و ارتباطات هم در زندگی روزانه خیلی مهم شده اند و فناوری نانو، صنعتی ایجاد خواهد نمود که این امکانات را برای این نیازهای تغییریافته مشتریان با منسوجات فعلی ترکیب کند.
بر این اساس امروزه کشورهای درحال توسعه به این نتیجه رسیده اند که توسعه فناوری نانو می تواند چاره ای برای حفظ رقابت صنعت نساجی با سایر کشورها خصوصا کشورهای دارای تولید ارزان ایجاد نماید. از منظر زیسـت محیطی هم فناوری های نانو سبز می توانند با عرضه راهکارهای دوستدار محیط زیست برخی چالش های زیست محیطی را برطرف کرده و چشم اندازهای جدیدی ایجاد کنند.
این امر خصوصا در حوزه آب و پساب اهمیت ویژه ای دارد و نساجی را قادر خواهد نمود بر برخی موانع توسعه خود غلبه کند.
بازار جهانی نساجی مبتنی بر نانو
داده های موجود در گزارش های رصد جهانی نشان از نرخ رشد بالایی از توسعه فناوری نانو در نساجی دارد، به صورتی که طبق گزارش مؤسسه رصد فناوری scientifics برای نرخ رشد نانو در نســاجی در بازه ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ نرخ رشد ۹ برابری پیشبینی شد، ولی گزارش های جدید نشان داده است این رشد ادامه خواهد داشت، بعنوان نمونه، فناوری های نانویی کنونی تنها برای ۷.۴۴ درصد بازار لباس، بزرگترین بخش در ســال ۲۰۱۲ به حســاب می آیند و این میزان به ۱۶.۷۸ درصد تا سال ۲۰۲۲ بعنوان کاربردهای جدید می رسد، ضمن آنکه سقوط قیمت نانو مواد، توسعه و رشد این فناوری را در بازار افزایش داده است.
ازاین رو در ایران تابحال در حوزه نانو نساجی، بیشتر از ۶۰۰ رساله در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری انجام شده و متخصصان زیادی درحال فعالیت در این عرصه هستند. هم اکنون طبق گزارش مؤسسه رصد فناوری scientifics در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، ایران با تولید ۳ درصد علم نانو نساجی جهان بالاتر از کشورهایی چون «اسپانیا» و «برزیل» قرار گرفته است:
رتبه کشور تعداد انتشارات درصدکل ۱ امریکا ۱۶۷ ۱۵ ۲ چین ۱۱۵ ۱۱ ۳ کره جنوبی ۷۴ ۷ ۴ هند ۶۹ ۶ ۵ انگلستان ۵۴ ۵ ۶ آلمان ۴۶ ۴ ۷ ایتالیا ۳۹ ۴ ۸ فرانسه ۳۳ ۳ ۹ ایران ۳۲ ۳ ۱۰ برزیل ۲۷ ۲ ۱۱ اسپانیا ۲۴ ۲ ۱۲ ژاپن ۲۱ ۲ ۱۳ پرتغال ۱۹ ۲ ۱۴ سوئیس ۱۸ ۲ ۱۵ مصر ۱۸ ۲
فناوری های ایرانی در حوزه نانو نساجی
گرانول نانو کامپوزیتی پلی اتیلن ترفتالات
تولید منسوجات پلی استری رشدی روزافزودن در صنعت نساجی داشته است و در سالهای اخیر همزمان با رشد و گسترش فناوری نانو، تولید منسوجات ضد میکروبی با بهره گیری از نانو نقره هم بعنوان ماده فعال به میزان قابل توجهی گسترش یافته است. پتروشیمی شهید تندگویان برای ایجاد ماندگاری خاصیت ضدمیکروبی در مقابل شست وشو و سایش گرانول ضد میکروبی پلی اتیلن ترفتالات را با تثبیت ذرات نانو نقره دی اکسید تیتانیوم روی ماده اولیه در فرایند پلیمریزاسیون تولید کرده است.
ضد باکتری، ضد بو، ضد قارچ پایدار، مقاوم در مقابل لکه، مقاوم در مقابل تجمع الکتریسیته ساکن و سازگار با روش های مرسوم ریسندگی از خصوصیت های این گرانول های دارای تاییدیه ستاد نانو است.
این مواد در تولید منسوجات خانگی، بی بافت و فنی مانند منسوجات بیمارستانی، ورزشی، نظامی و اتومبیل کاربرد دارند.
رنگدانه های مقاوم
با عنایت به رشد فناوری نانو در صنعت نساجی، جذابیت تولید مواد چند منظوره بیشتر شده و در این خصوص نانو روی با دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد اشعه فرابنفش مورد توجه قرار گرفته است.
با عنایت به کاربردهای متنوع منسوجات پلی پروپیلنی، تولید مستربچ های نانو کامپوزیتی پلی پروپیلن-نانو اکسید روی، ماده اولیه ارزشمندی برای حفاظت منسوجات در مقابل میکروب ها، بوی بد و تاثیرات اشعه فرابنفش است و یکی از شرکتهای فناور امکان تولید این مستربچ ها را با ارزیابی خواص عملکردی به کارگیری در فرایند تولید الیاف بوجود آورده است. این محصول برای تولید الیاف و نخ ها، منسوجات بیمارستانی و منسوجات محافظ اشعه فرابنفش در پرده و سایبان و لباس کار به کار می رود.
تولید نخ های ضد قارچ و میکروب
از آنجاییکه منسوجات محل مناسبی برای رشد باکتری ها و قارچ ها هستند، در صورت وجود رطوبت، حرارت و مواد آلاینده در منسوجات، موجبات بیماری، عفونت و بوی بد فراهم می شود. در این رابطه در تولید نخ نایلون آنتی باکتریال در فرآیند ذوب ریسی، فرآیند اختلاط گرانول پلی آمید با درصد مشخصی از مســتربچ کامپوزیتی حاوی نانونقره و تیتانیوم دی اکسید پلیمر نایلون صورت گرفته تا فلامنت های POY جهت عرضه به صورت مستقیم یا تولید البسه آنتی باکتریال عرضه شوند.
ضدمیکروب، ضدقارچ، ضدبو و حساسیت پوستی، ثبات در مقابل شست وشوهای مکرر و رهایش حداقلی در محیط زیست از مزایای این نخ ها است.
نخ نانوکامپوزیتی پلی استر
با عنایت به توسعه کاربردهای پلی استر در صنعت تولید الیاف، رویکرد ایجاد کارکردهای جدید در منسوجات پلی استری هم بالا رفته است. در این خصوص یکی از شرکتهای فناور بعنوان یکی از شرکتهای شاخص در تولید نخ های پلی استری مبادرت به تولید نخ های پلی استر ضدمیکروبی کرده است. خاصیت ضدمیکروبی با ماندگاری دائم این محصولات به سبب نوع فرآیند تولید، امکان توسعه کاربردهای منسوجات ضدمیکروبی را فراهم خواهد آورد.
لایه بی بافت نانوکامپوزیتی
صنعت منسوجات بی بافت در سالهای گذشته همواره رشد صعودی داشته است و بازارهای جدیدی را برای خود گشوده است. بر مبنای آمارهای جهانی بیشترین سهم بازار منســوجات بی بافت در حوزه منسوجات بهداشتی است. در این خصوص یکی از شرکتهای فناور موفق شد با بهره گیری از مستربچ های پلی پروپیلنی حاوی نانونقره، لایه های بی بافت را برای کاربردهای بهداشتی تولید نماید.
نانومواد معطرکننده منسوجات
با پیشرفت علوم و فناوری، رویکرد تولید منسوجات نوین همواره مورد اهتمام صاحبان صنایع بوده است؛ همچون این رویکردها، تولید امولسیون معطرکننده منســوجات با ماندگاری بالا اســت که بعد از اعمال بر منسوجات با روش های معمول تکمیلی باعث معطر شــدن منسوجات خواهد شد. با تلاش محققان یکی از شرکتهای فعال در حوزه نانو، نانو مواد معطرکننده منسوجات تولید شد.
در تولید امولســیون معطر، از نانومواد درخت سان استفاده شد که از جدید ترین حوزه های فناوری های نانو است. از خصوصیت های اصلی این مواد، دارا بودن گروههای انتهایی فعال زیاد و همینطور وجود فضای خالی در میان شاخه های اتصال دهنده درونی اســت که این دو خصوصیت سبب اتصال و محبوس شدن ترکیبات معطر در ساختار درخت سان به مدت طولانی خواهد شد.
تونیک گیاهی پاک کننده و براق کننده مصنوعات
ایجاد آلودگی ها روی سطح چرم یا چوب ضمن ایجاد خفگی سطح سبب فرسایش و تخریب زودرس برای مولکول های سطح می شود و در صورت مرطوب شدن سطح آغشته به این گونه واکس ها سطح شوره زده و باعث خشکی و ترک سطحی سطوح خواهد شد. تونیک گیاهی با بهره گیری از فناوری نانو و ترکیبات گیاهی با دارا بودن خصوصیت آنتی باکتریال، نرم کنندگی، پاک کنندگی و براق کنندگی برای انواع مصنوعات چرمی و چوبی قابل استفاده می باشد.
منسوجات محافظ امواج
با عنایت به مضرات و تأثیر سوء امواج بر انسان و همینطور با عنایت به مصارف مختلفی که پارچه های با قابلیت جذب و حفاظت از امواج می تواند در صنایع مختلف داشته باشد، با به کارگیری فناوری نانو منسوجات محافظ امواج ساخته شده است. این منسوجات علاوه بر حفاظت و جذب امواج برای تولید منسوجات الکترونیک هم کاربرد دارند.
محافظت در مقابل مایکروویو، خاصیت ضدمیکروب و ضدقارچ، ثبات های شستشویی و نوری مطلوب، انعطاف پذیری و وزن کم و تنفس پذیری از مزایای این منسوجات است.
فرش ماشینی ضدمیکروبی
میکروب ها، باکتری ها و میکرو ارگانیسم ها از علل اصلی ایجاد بیماری ها، عفونت ها و ایجاد بوی بد روی فرش هستند، ازاین رو تولید فرش ضدمیکروبی برای پیشگیری از بو گرفتن فرش در اثر تماس عرق بدن در مراکز پر رفت و آمد مانند مســاجد و نواحی مسکونی در دستور کار فناوران کشور قرار گرفت و در این خصوص فرش ماشینی ضدمیکروبی و ضدبو با ثبات بالای شستشویی در یکی از شرکتهای تولید فرش به تولید رسید.
دستگاه پلاسمای سرد اتمسفری
توسعه پایدار، قابل رقابت و سازگار با محیط زیست از مهم ترین چالش های صنعت نساجی اســت، ولی در فرآیندهای مرسوم صنعت نساجی، آماده سازی، رنگرزی و تکمیل منسوجات به مقدار زیادی آب و مواد شیمیایی نیاز دارد که علاوه بر ســمی و خطرناک بودن، به سبب تولید مقادیر فراوان پساب و مصرف زیاد انرژی، چالش های جدی در توســعه صنعت نساجی بوجود آورده است.
فناوری پلاسما عملیات دوســتدار محیط زیستی است که بر مبنای گازهای یونیزه شــده ورودی می تواند بدون تغییر ساختار عمقی ماده و با اصلاح سطح، سبب ایجاد خصوصیات متنوعی شود. پلاسما در حوزه های مختلف صنعت نساجی می تواند بعنوان روشی جایگزین و یا کاهش دهنده مشکلات ناشی از روش های متداول و مرسوم استفاده گردد.
یکی از شرکتهای دانش بنیان موفق به ساخت دستگاه پلاسمای سرد اتمسفری شد. بهبود خواص آبدوستی برای تر شدن و رنگرزی آسان تر، بهبود خواص آبگریزی برای ضدآب، ضدروغن یا ضدچرک کردن پارچه ها، ضدنمدی کردن پشم، تسهیل فرآیند آهار زدایی، آنتی باکتریال کردن منسوجات، ایجاد خواص ضدآتش، آنتی استاتیک و ضدچروک از مزایای کاربرد این دستگاه در صنعت نساجی بشمار می رود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب