کوسه ای که برای حفظ دما نفسش را حبس می کند
تعمیرکار: وقتی یک شکارچی در اعماق سرد اقیانوس هستید، باید روشی برای حفظ دمای بدن داشته باشید و بنظر می رسد کوسه های سر چکشی، نخستین ماهی هایی هستند که مشخص شده برای حفظ دما نفس خودرا حبس می کنند.
به گزارش تعمیرکار به نقل از ایسنا و به نقل از نیچر، کوسه های سر چکشی (Sphyrna lewini) روش منحصر به فردی را برای جلوگیری از از دست دادن دمای بدن در هنگام شیرجه زدن در آب های عمیق و سرد برای شکار به وجود آورده است و آن بستن آبشش ها است. این کار آنها را به شکارچی های بهتری تبدیل می کند.
بسیاری از ماهی ها و پستانداران دریایی برای شکار از سطح گرم به آب های عمیق تر شیرجه می زنند. با این وجود، حیوانات خونسرد با چالش حفظ دمای بدن روبرو هستند تا بتوانند متابولیسم خودرا به اندازه کافی برای شکار فعال نگه دارند، در صورتیکه دمای آب اطراف آنها تنها چند درجه بالاتر از دمای انجماد است.
مارک رویر (Mark Royer)، پژوهشگر فوق دکتری فیزیولوژی و رفتار کوسه در موسسه زیست شناسی دریایی هاوایی در کانیوهی می گوید: اصلی ترین نقطه اتلاف سریع دمای بدن در ماهی، حتی ماهی های با عملکرد بالا، آبشش است. به سبب حجم بالای خونِ گرمی که در آبشش ها جریان دارد، آنها در اصل رادیاتورهای غول پیکری هستند که به سر ماهی بسته شده اند.
برخی از ماهی ها مانند کوسه نهنگ (Rhincodon typus) می توانند گرمای بدن خودرا هنگام غواصی حفظ کنند. سایر ماهی ها مانند ماهی تن، مارلین و خانواده ای که شامل کوسه های سفید بزرگ (Carcharodon carcharias) و کوسه های ماکو باله کوتاه (Isurus oxyrinchus) می شود، سیستم های تبادل گرمایی ویژه ای را در آبشش ها به وجود آورده اند که از اتلاف گرمای بیش از اندازه بدن جلوگیری می کند.
کوسه سر چکشی صدفی هیچ کدام از این مزایا یا سازگاری ها را ندارد، اما با شیرجه های سریع و مکرر تا اعماق حدود ۸۰۰ متر شنا می کند.
رویر و همکارانش برای درک این که چگونه این کوسه ها با تغییرات دما کنار می آیند، دستگاهی متشکل از ابزارهایی ساختند که عمق، دمای آب، مکان و حرکت را اندازه گیری می کرد و علاوه بر این یک کاوشگر تعبیه شده در ماهیچه های نزدیک باله پشتی، دمای بدن کوسه را ثبت می کرد. این دستگاه به شکلی طراحی شده بود که بعد از چند هفته جدا شود و روی سطح شناور شود و سیگنالی برای بازیابی ارسال نماید.
سه کوسه سر چکشی صدفی که در سواحل هاوایی گرفته شده بودند با این دستگاه برچسب گذاری شدند.
در مقاله ای که در مجله ی «Science» انتشار یافت، پژوهشگران گزارش دادند که کوسه ها چندین بار به درون آب های عمیق با دمای پنج تا ۱۱ درجه سانتی گراد که حدود ۲۰ درجه سانتی گراد سردتر از سطح بود، شیرجه زدند و هر بار پنج تا هفت دقیقه در آنجا ماندند.
دمای بدن آنها در بیشتر مراحل تا آخرین مرحله صعود به آب های گرم تر ثابت ماند و در آن جا به سرعت کم شد.
گرم ماندن
رویر می گوید: کوسه ها با باز نکردن آبشش ها یا دهان خود در حین شیرجه زدن، دمای مرکزی بدن خودرا ثابت نگه می دارند. آنها نفس خودرا حبس می کنند. اگر آب از روی آبشش هایتان عبور نمی کند، گرمای بدنتان را به محیط منتقل نمی شود.
کاهش دمای بدن در نزدیکی سطح همزمان با صعود تند کوسه ها اتفاق می افتد که به قول رویر لحظه ای است که آنها آغاز به نفس کشیدن می کنند و جریان آب روی آبشش ها برقرار می شود. آنها می توانند سرعت خودرا کاهش دهند، آبشش هایشان را باز کنند و باردیگر آغاز به نفس کشیدن کنند برای اینکه سطح آبی که در آن هستند، به اندازه اعماق آن سرد نیست.
مارک میکان (Mark Meekan)، بوم شناس ماهی ها در موسسه اقیانوس های استرالیای غربی در پرث، می گوید: توقف دریافت اکسیژن به این روش نشان میدهد که سر چکشی صدفی باید بتواند با کاهش شدید سطح اکسیژن خون در طول غواصی روبرو شود، بااینکه مکانیسم آن هنوز مشخص نشده است. کاری که آنها می توانند انجام دهند، کند کردن ضربان قلب و کاهش پمپاژ خون در اطراف بدن است. بافت ها و خون کوسه ممکنست برای حفظ اکسیژن بیشتر در واحد حجم تکامل یافته باشند. این مشابه سازگاری است که در افرادی که در ارتفاع زندگی می کنند ایجاد می شود. یا حتی ممکنست آنها قادر به مقابله با محصولات مولکولی جانبی تنفس بی هوازی باشد که سطوح بالای آن می تواند در بدن سمی باشد.
تا کنون، تنها سر چکشی های صدفی نخستین ماهی هایی بوده اند که این قابلیت در آنها کشف شده است، اما دیگر کوسه ها و ماهی ها نیز ممکنست سازگاری مشابهی یافته باشند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب