كشف خرگوش هایی كه نور صورتی منتشر می كنند!
تعمیرکار: نورهای درخشان در طبیعت محدود به کرم های شب تاب نمی شوند در مطاله ای جدید که ماه گذشته در نیچر انتشار یافته است نور ˮبیوفلورسانسˮ صورتی رنگ در دو گونه ی خرگوش جهنده ی جنوب آفریقا کشف شد.
به گزارش تعمیرکار به نقل از ایسنا، "بیوفلورسانس" بطور کلی فرآیندی است که در آن بخش هایی از یک ارگانیسم نورهایی با طول موج کوتاه و انرژی بالا را جذب می کنند و پس از نگهداری میزانی از انرژی باقی آنرا با طول موجی بلندتر و انرژی کمتر منتشر می کنند. مانند اشعه فرابنفش و نور آبی که جذب می شوند و نورهای قرمز، نارنجی، زرد و سبز منتشر می شوند.
این نورها در کرم های شب تاب، ماهی ها، خزندگان، دوزیستان و پرندگان دیده شده بود. همین طور سه گروه از پستانداران که شامل "سنجاب های پرنده بَر جدید"(New World flying squirrel)، صاریغ ها و پلاتی پوس ها می شود نیز این نور را منتشر می کنند. نکته ی قابل توجه این است که هر یک از اینگونه ها در محیطی متفاوت در سه قاره ی مختلف زندگی می کنند و هیچ کدام از آنها با دیگری ارتباط نزدیک ندارد.
اریک آر اولسون(Erik R. Olson) استاد دانشکده ی منابع طبیعی در نورثلند و نویسنده ی این مقاله می گوید: اضافه شدن این دو گونه خرگوش جدید به این دسته نشان میدهد که خاصیت درخشندگی بیش از آن چه فکر می کردیم در گونه های پستانداران وجود دارد و من احساس می کنم این خرگوش ها آخرین پستاندارانی نیستند که با این خاصیت ما را شگفت زده می کنند.
اولسون همین طور در مطالعات مربوط به بیوفلورسانس در سنجاب های پرنده و پلاتی پوس ها شرکت داشت. در حقیقت گروه وی در آوریل سال ۲۰۱۸ هنگامی که در حال بررسی سنجاب های پرنده و سایر پستانداران پرنده در موزه تاریخ طبیعی فیلد شیکاگو(Field Museum ) بودند برای نخستین بار درخشش صورتی رنگ خرگوش جهنده را مشاهده نمودند. یکی از گونه های سنجاب به نام سنجاب دم پولکی در رده ی برابری با خرگوش جهنده قرار دارد.
اولسون توضیح می دهد: ما در حال گشتن کشوها در تاریکی بودیم و یک سنجاب دم پولکی یافتیم که نوری منتشر نمی کرد اما بطور اتفاقی در کمد کناری که حاوی نزدیک ترین خویشاوندان این سنجاب بود بیوفلورسانس صورتی- نارنجی رنگی دیدیم که متعلق به خرگوش جهنده بود و این لحظه ی هیجان انگیزی بود. دیدن چنین چیزی برای نخستین بار کنجکاوی ما را برانگیخت.
برای درک این درخشش صورتی رنگ اولسون و گروهش خاصیت های گسترده ی الگوها و مواد شیمیایی آنرا تهیه کردند. آنها نمونه هایی از ۱۴ موزه که شامل هشت گونه ی خرگوش جهنده جنوب آفریقا از کشور آنگولا(Angola)و بوتسوانا(Botswana) و شش گونه خرگوش جهنده ی شرق آفریقا از کنیا( Kenya) بودند بررسی کردند.
هردوی اینگونه ها از نظر اندازه و خاصیت های ظاهری به یکدیگر شباهت دارند اما از نظر ژنتیکی متفاوت هستند و برخلاف نامشان به دسته ی جوندگان مربوط می شوند و نه خرگوش ها.
این خرگوش های جهنده به کانگوروها شبیه هستند و پاهای جلویی کوتاه و پاهای عقبی قدرتمندی دارند و اندازه ی آنها حدودا مانند خرگوش است. آنها همین طور گوش هایی بزرگ، چشم هایی درشت و دمی پشمی دارند که موجب می شود تعادل شان را حفظ کنند. هر دوی اینگونه ها در شب به گردش می پردازند و گودال هایی در زمین حفر می کنند که در طول روز در آنها می مانند.
اولسون و همکارانش از اینگونه ها زیر نور ماوراء بنفش و نور مرئی عکسبرداری کردند. تحت نور ماوراء بنفش پشت و پهلوی آنها به جز شکم می درخشید و رنگی نارنجی-صورتی نشان می داد.
آنها همین طور از پنج خرگوش جهنده زنده در باغ وحش هنری دورلی(Henry Doorly) و آکواریومی در اوماها(Omaha) در نبراسکا عکس گرفتند. خز این خرگوش ها در زیر نور ماورا بنفش می درخشید و الگوهای درخشش هر کدام با دیگری فرق داشت و شامل رنگ های قرمز، صورتی و نارنجی بود.
تصاویری از این حیوانات در حیات وحش نیز ثبت شده است. الکس فرود(Alex Frood) مستقل از مقاله ی انتشار یافته در "نیچر" تصویری از خز صورتی درخشان این خرگوش ها در آوریل ۲۰۱۹ در بوتسوانا ثبت کرده است.
اولسون و گروهش علاوه بر تصویربرداری نوری از این خرگوش ها از روشی به نام کروماتوگرافی لایه نازک استفاده کردند تا مولکول هایی که مسئول ایجاد بیوفلورسانس هستند را تشخیص دهند. آنها فهمیدند گونه های مختلفی از "پورفیرین" که نوعی مولکول طبیعی هستند و رنگدانه سازهای قوی هستند مسئول ایجاد این درخشش اند. این مولکول ها به سبب داشتن ساختار حلقه ای به آسانی نور را جذب می کنند و الکترون ها را در پیوندهای پر انرژی برانگیخته می کنند و سپس هنگامی که الکترون به حالت پایه برمی گردند رنگ های روشن منتشر می کنند.
به قول میکائلا کارلسون(Michaela Carlson)، استادیار شیمی در دانشگاه نورثلند و یکی از نویسندگان این مقاله: دو پورفیرین مسئول این درخشش هستند. این دو در وضعیت مختلف رنگ های زرد، قرمز و نارنجی منتشر می کنند و علت رنگ صورتی خرگوش های جهنده همین است.
چارچوبی که توسط اولسون و گروهش در این مطالعه استفاده شد می تواند به شکل گسترده برای همه ی پستانداران مورد استفاده قرار گیرد. اولسون معتقد می باشد بیوفلورسانس در پستانداران بیشتری وجود دارد و برای فهمیدن آن دانشمندان باید روی این مساله کار کنند.
منبع: تعمیركار
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب