فعالان فضای مجازی در نشست آنلاین مهر :
وقتی در فضای مجازی حكومت نظامی شد
تعمیرکار: فعالان فضای مجازی اقدام پلت فرم های اجتماعی در ایام انتخابات آمریکا و پس از آنرا نمونه ای از یک حکومت نظامی در فضای مجازی و محملی برای خشونت سیاسی عنوان کردند.
به گزارش تعمیرکار به نقل از مهر، برخورد پلت فرم های اجتماعی با دونالد ترامپ بعد از انتخابات آمریکا، ابعاد مختلف حکمرانی آینده جهان را به چالش کشیده است. شبکه های اجتماعی مانند توئیتر که تا پیش از این اصلی ترین ابزار تبلیغاتی و اطلاع رسانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در پیشبرد سیاست های وی محسوب می شد، الان با حاکمیتی بلامنازع، وی را از این سکوها حذف کرده و قدرت حکمرانی خودرا در دنیای سیاسی به رخ کشیدند. شواهد نشان داده است که از این پس شبکه های اجتماعی می توانند مناسبات سیاسی دنیا را تغییر داده و حاکمیت سایبری جهان را در اختیار بگیرند. در این میان با عنایت به رفتارهای سلیقه ای صاحبان پلت فرم های اجتماعی در برخورد با رخدادهای مختلف و تاکیدشان بر حفظ منافع خود، این سوال به وجود می آید که آیا از بعد مقررات بین المللی اینطور اقدامات پلت فرم ها دارای مجوزهای قانونی می باشد و سوال دیگر این است که ابعاد مختلف این تغییر در جهان و در کشور ما، از بعد حاکمیت سایبری چگونه خواهد بود و برنامه کشور برای مواجهه با این تغییرات و تأثیر قدرت پلت فرم ها چه باید باشد؟ این سوالات در نشستی آنلاین با حضور فعالان و کارشناسان فضای مجازی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و دکتر محمدساجد هاشمی مدرس دانشگاه و پژوهشگر، دکتر محمد مسرور پژوهشگر فضای مجازی و سید مسعود شریفی آینده پژوه فضای مجازی به سوالات خبرنگار مهر در اینباره پاسخ دادند. پلتفرم های اجتماعی از این پس، قواعد بازی را تعیین می کنند در این جلسه، محمدساجد هاشمی اظهار داشت: وقتی از شبکه های اجتماعی در دنیای مدرن صحبت می نماییم، باید تاکید نماییم که قدرتی که این شبکه ها در اعمال نفوذ و حاکمیت دارند، بسیار قالب توجه است. به بیان دیگر کسانی که مالکیت این پلت فرم ها را در اختیار دارند می توانند قواعد بازی را تعیین کرده و حکمرانی حاکمیت ها و دولت ها را تحت تأثیر خودشان قرار دهند. وی ضمن اشاره به اتفاقات اخیر بعد از انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا اظهار داشت: وقتی نظم موجود یک جامعه توسط عوامل اغتشاشگر و آشوب طلب مورد تهدید قرار می گیرد، شبکه های اجتماعی بستری برای هم افزایی این عوامل و افزایش تنش در جامعه می شوند. اینجاست که مدیران شبکه های اجتماعی وارد عمل شده و زمین بازی را به شکلی که مطلوب خودشان است تغییر می دهند. اکانت ها و محتوا را مدیریت کرده و می بینیم که قدرتشان از قدرت یک رئیس جمهور هم بیشتر می شود. این کارشناس با تکیه بر اینکه در این اتفاقات دیده شد که شبکه های اجتماعی، قوی ترین رهبران دنیا را تحت سلطه خود قرار می دهند، اظهار داشت: اینطور اتفاقات همچون شورش های اجتماعی و انقلاب ها در جوامع دیگری نیز رخ داده و شبکه های اجتماعی همیشه تعیین کننده و تأثیرگذار بودند، اما اینکه پلت فرم های فضای مجازی اینطور حضور مستقیم داشته باشند و قواعد را تغییر دهند، بی سابقه بوده است. این پژوهشگر فضای مجازی اضافه کرد: به همین جهت به نظر می رسد که کشور ما باید دنبال راه چاره ای برای این مساله باشد. چونکه باید بدانیم شبکه های اجتماعی قدرت برتر را در مدیریت جوامع امروز در اختیار دارند.
فضای مجازی یک فضای بی مرز نیست دکتر هاشمی در پاسخ به این سؤال که چشم انداز این تغییرات در آینده دنیا را چگونه ارزیابی می نماید و کشور ما به چه نحوی باید با قدرت شبکه های اجتماعی خارجی روبرو شود، اظهار داشت: ما باید زمینه بازی خودمان را طراحی نموده و در اختیار داشته باشیم. وی اظهار داشت: یک تفکر انحرافی و نادرستی ممکنست وجود داشته باشد که فضای مجازی یک فضای بی مرز بوده و در آن مرزهای جغرافیایی معنادار نیست؛ این تفکر شاید به ظاهر درست باشد اما در عمل شاهد می باشیم که مرز و جغرافیا در فضای مجازی بسیار کلیدی و دارای اهمیت است. به همین جهت باید به سمتی برویم که در کشور شبکه ملی اطلاعات را به وجود آورده و در آن پلت فرم ها و شبکه های اجتماعی متناسب با اقتضائات بومی خودرا داشته باشیم و بتوانیم بر آنها مدیریت نماییم. پژوهشگر مرکز تحقیقات و آینده پژوهی سازمان فضای مجازی سراج ضمن اشاره به رویکرد دوگانه پلت فرم های اجتماعی در رهبری اغتشاشات سالهای اخیر در ایران و نیز مدیریت و سرکوب اغتشاشات در آمریکا، اضافه کرد: شبکه های اجتماعی خارجی در اتفاقاتی که در آبان ۹۸ و یا دی ماه ۹۶ رخ داد و هرج و مرج های به وجود آمده نقش بسیار پررنگی داشتند و در حالیکه مدیریت آنها و قواعدشان در اختیار ما نیست، تنها راه پیش گیری از اینطور رویکردها، مسدود کردن است. وی با اشاره به اینکه ما چند سال فرصت داشتیم تا پلت فرم های بومی خودمان را ایجاد نماییم اما در این حوزه آنطور که باید و شاید موفقیتی حاصل نشده است، اشاره کرد: تنها راه حاکمیت بر فضای مجازی در کشور ما در وضعیت مشابه، مسدود کردن دسترسی و فیلترینگ است که این روش شاید در کوتاه مدت جوابگو باشد اما برای طولانی مدت، روش مناسبی نیست. بنابراین باید به سمتی برویم که پلت فرم های بومی را بگونه ای در دسترس عموم قرار دهیم که کاربران با اختیار خودشان، این پلت فرم ها را به پلت فرم های خارجی ترجیح دهند. وقتی در آمریکا حکومت نظامی مجازی برپا می شود دکتر محمد مسرور، پژوهشگر فضای مجازی نیز در نشست آنلاین مهر با اشاره به اینکه مسأله ای که درباب شبکه های اجتماعی در آمریکا اتفاق افتاد، تصویری جدید از دنیای مجازی است که جای بررسی عمیق دارد اظهار داشت: ما آنطور که باید به آن نپرداختیم و جامعه ما متوجه این تحولات نشد. اینکه چه منطق هایی بر فضای مجازی حاکم است و در جریان این اتفاقات شاهد تغییر چه روندهایی بودیم موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. وی ضمن اشاره به اینکه در ماجرای اخراج ترامپ از شبکه های اجتماعی برای اولین بار حجمی از کنش سیاسی را از پلت فرم های اجتماعی مشاهده کردیم که تا پیش از این سابقه نداشته است، اظهار داشت: تا پیش از این به نظر می رسید شبکه های اجتماعی محیط های خنثی و کاملاً اقتصادی هستند که ارتباط میان افراد را فراهم می کنند و در موارد خاص حقوق بشری هم ورود می کنند، اما رخداد انتخابات آمریکا و حوادث بعد از آن موجب شد وجهه و تصویر سیاسی از پلت فرم ها هم به معرض نمایش گذاشته شود و پس از این دیگر نمی توان شبکه های اجتماعی را غیر سیاسی و خنثی در نظر گرفت. این پژوهشگر با اشاره به اینکه شبکه های اجتماعی پیش از انتخابات آمریکا نیز بارها برچسب اخبار گمراه کننده، مشکوک و از این قبیل عبارات را برای وی درنظر گرفتند، اظهار داشت: اما کنش شبکه های اجتماعی بعد از انتخابات آمریکا، در این حوزه نشان داد که این شبکه ها دارای «رژیم های حقیقت» کاملاً سیاسی هستند و در جایی که منفعتشان ایجاب می کند ورود مثبت یا منفی خواهند داشت. وی ادامه داد: این مساله را باید در مورد فعالیت کانال آمدنیوز در جریان اغتشاشات ایران مورد بررسی قرار داد که پاول دوروف برای حذف این کانال از تلگرام مقاومت بسیاری صورت داد. در اعتراضات هنگ کنگ نیز این مساله وجود داشت و شبکه های اجتماعی فعال بودند و با آنها برخورد نشد. اما در ماجرای ترامپ این شبکه های اجتماعی کاملاً در بازی احزاب آمریکا قرار گرفتند و همراه با دولت آمریکا مبادرت به حذف ترامپ کردند؛ اگر اینها وارد جهت گیری سیاسی حزبی نشده بودند همان کنش های هشدار آمیز نسبت به پیام های ترامپ کفایت می کرد اما حذف همزمان اکانت های ترامپ از تمامی شبکه های اجتماعی نشان داد که ما با یک پدیده مواجه هستیم که در آن شبکه های اجتماعی کاملاً در هماهنگی با حاکمیت آمریکا و لایه امنیتی حاکم بر این کشور هستند و در لحظه مورد نیاز رویکرد وفادارانه به این کشور اتخاذ می کنند. این فعال فضای مجازی اظهار داشت: حذف نزدیک به ۸۰ میلیون فالوئر ترامپ از توئیتر، حذف تجمع این کاربران از شبکه های اجتماعی و اخراج ترامپ که نقطه تلاقی این اقدامات بود، به صورتی یک حکومت نظامی در فضای مجازی بشمار می رود. همانطور که حکومت نظامی سرکوب تجمع مردم در خیابان برای متفرق شدن است، در قبال ترامپ و حامیانش نیز حکومت نظامی از نوع شبکه های اجتماعی در آمریکا صورت گرفت. حذف نزدیک به ۸۰ میلیون فالوئر ترامپ از توئیتر، حذف تجمع این کاربران از شبکه های اجتماعی و اخراج ترامپ که نقطه تلاقی این اقدامات بود، به صورتی یک حکومت نظامی در فضای مجازی به حساب می آید خشونت سیاسی در شبکه های اجتماعی؛ آزادی دیگر افسانه است پژوهشگر مرکز تحقیقات و آینده پژوهی سازمان فضای مجازی سراج با تکیه بر اینکه این سطح از خشونت سیاسی در شبکه های اجتماعی تابحال وجود نداشته است، افزود: اینکه چندین میلیون کاربر توسط شبکه های اجتماعی یک دفعه و به صورت سیستماتیک حذف شدند جدا از بحث حکمرانی، مغایرت با بحث آزادی را نیز مطرح می کند. به این مفهوم که از این پس دیگر آزادی فعالیت در شبکه های اجتماعی را باید یک افسانه دانست. چونکه به صورت آشکار، آنچه که بعنوان آزادی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مطرح می شد سرکوب شد. وی اظهار داشت: آن استعاره که پیش از این در مورد کنترل گری دولت ها به کار برده می شد امروز در فضای مجازی به شدت به وجود آمده و ما شاهد یک فضای کاملاً کنترل شده و مراقبتی در شبکه های اجتماعی خارجی هستیم. این حجم از کنترل و سرکوب گری که امروز در شبکه های اجتماعی در آمریکا رخ می دهد، تا حالا در هیچ جامعه ای سابقه نداشته است. ممکنست زمانی دولتی یک دسترسی را بطور موقت قطع کرده باشد اما حذف کردن همیشگی یک سری افراد و نمادها بطور کلی از شبکه های اجتماعی، بالاترین سطح از خشونت است. وفاداری شبکه های اجتماعی به حکومت آمریکا انکارناپذیر است مسرور ضمن اشاره به لزوم حکمرانی بر فضای مجازی و نیاز به فضای گفتگویی و شبکه های اجتماعی خودمان در کشور، اشاره کرد: اتفاقات اخیر کاملاً مشخص کرد که شبکه های اجتماعی محیط هایی کاملاً آمریکایی هستند و وفاداری شأن نسبت به حکومت آمریکا انکارناپذیر است. از آنجایی که قسمتی از حکمرانی در سال های اخیر به وسیله شبکه های اجتماعی تامین می شود، خیلی از کشورها نگاهشان این است که باید محیط گفتگویی خودرا مبتنی بر نیاز خودشان داشته باشند؛ ما نیز باید در کشور فضای گفتگویی خودرا داشته و یک محیط اجتماعی در فضای مجازی که پویا و سرزنده است و امنیت اطلاعات کاربران را تضمین می نماید داشته باشیم تا از دستبرد بیگانه و اعمال نفوذ آنها در امان باشیم. این کارشناس تصریح کرد: برای حفظ امنیت اجتماعی و روانی جامعه و نیز حفظ آزادی های مردم باید شبکه های اجتماعی داخلی وجود داشته باشند که مردم در آنها بتوانند به آسانی گفتگو کرده و فضای ارتباطی قدرتمندی داشته باشند؛ حتی می توان به صورت مشارکتی با کشورهای همسو، شبکه های اجتماعی قدرتمند طراحی کرد و امکان اعمال حاکمیت و حفظ حقوق مردم در آنها وجود داشته باشد. وی اظهار داشت: برای مثال امروزه اگر در تلگرام و اینستاگرام و هر شبکه خارجی عکسی از فردی منتشر شود، نمی توان در مورد آن شکایت نمود و خواهان برخورد با انتشار ناحق آن بود. بنابراین می توان اظهار داشت که شبکه های اجتماعی خارجی برای اطلاعات کاربران، ناامن هستند. اما اگر یک شبکه اجتماعی در ارتباط مستقیم با افراد جامعه باشد، اعمال حاکمیت روی آن به آسانی صورت می گیرد و کاربر می تواند به حقوقش برسد. مسرور اشاره کرد: ما در زمینه ناامنی شبکه های اجتماعی در بحث انتشار داده های افراد به شدت مشکل داریم و مردم هم نمی توانند حق خودرا استیفا کنند. جرایم مجازی بی سر و سامان است و شاهد انواع و اقسام زورگیری های مجازی هستیم که به علت نبود این حاکمیت، کاری نمی توانیم در قبال آن انجام دهیم. نهاد قانون گذاری در اینترنت هم آمریکایی است / حقوق بین الملل فضای مجازی نداریم وی در پاسخ به این سؤال که عملکرد شبکه های اجتماعی در قبال ترامپ آیا از حوزه مقررات بین المللی خارج است و یا خیر، اظهار داشت: نهادی در حوزه مقررات گذاری فضای اینترنت با نام «آیکان» وجود دارد که باید درباب این موارد مقررات گذاری کند اما موضوع این است که این نهاد هنوز به حد نصاب عضویت کشورها نرسیده است تا به یک ساختار رسمی مانند سازمان ملل تبدیل گردد. البته با عنایت به ساختارها و رویه های فضای مجازی، صحبت از این می شود که آیکان تا دو دهه آینده، جای سازمان ملل را بگیرد و مقررات گذاری بوسیله این نهاد صورت گیرد. اما چالش این است که این نهاد را نیز آمریکا به وجود آورده است. دکتر مسرور تصریح کرد: الان فرآیندهای حقوقی کاملاً مخصوص فضای مجازی وجود ندارد و تنها یک سری قوانین اقتصادی بر عملکرد اقتصادی شبکه های اجتماعی به صورتی حاکم است و پلت فرم ها به لحاظ اقتصادی تحت این قوانین عمل می کنند. اما درباب رویکرد این شبکه ها با افراد و کشورها، معمولاً یک سری قراردادهایی بین این شبکه ها و کشورهای مختلف به امضا می رسد که مدل روابط کشورها را با این پلت فرم ها تنظیم می کند که این مساله البته در کشور ما دیده نمی گردد. این کارشناس فضای مجازی، افزود: بطور کل ما به صورت عمومی، حقوق بین الملل فضای مجازی نداریم و از طرف «آیکان» تنها یک سری مسائل حقوقی کلی درباب دامنه های اینترنت مطرح شده و بسیاری از مسائل هنوز بی سامان باقی مانده است؛ با این وجود گفته می شود که زمانی که کشورهای زیادی به «آیکان» بپیوندند و قوانینی تصویب شود، این سازمان به تدریج بعنوان یک سازمان مستقل به رسمیت شناخته خواهد شد. اما هنوز در حدی نیست که قوانینش کاملاً لازم الاجرا باشد.
چند مثال از رسوایی های شبکه های اجتماعی… سیدمسعود شریفی دبیر هیأت اندیشه ورزی فضای مجازی سراج نیز در نشست مجازی مهر در ارتباط با سیاستهای اصلی پلتفرمها و بازی دوگانه آنها با کاربران اظهار داشت: سیاستی که پلت فرم های بزرگ اتخاذ نموده اند، اینگونه است که در ابتدا با شعارهایی نظیر حفظ حریم خصوصی و آزادی بیان و استفاده رایگان، تعداد زیادی کاربر را به خود جذب می کنند، سپس بعد از مدتی کاربر با عنایت به خدمات و خاصیت هایی که پلت فرم در اختیارش قرار می دهد به این پلت فرم ها وابسته می شود و در نهایت این وابستگی به حدی می رسد که در صورت عدم دسترسی به این پلت فرم ها زندگی فرد مختل می شود. وی ضمن اشاره به اشکالاتی که به این نوع وابستگی وارد است، اظهار داشت: بااینکه در نگاه اول می توان این مسیر را نگاهی برای بازاریابی دانست، اما وقتی از زاویه حریم خصوصی کاربران به این مساله نگاه می نماییم مسئله ابعاد جدیدی پیدا می کند. شریفی اضافه کرد: برای مثال در تاریخ ۱۸ می ۲۰۱۷، گزارش شد که کمیسیون اروپا به علت اطلاعات گمراه کننده فیسبوک در هنگام تصاحب واتساپ در سال ۲۰۱۴، فیسبوک را ۱۱۰ میلیون یورو جریمه می کند. این کمیسیون ادعا کرد که در سال ۲۰۱۴ هنگامی که فیسبوک برنامه واتساپ را خریداری کرد به دروغ ادعا کرد که اشتراک گذاری خودکار اطلاعات کاربر از فیسبوک و واتساپ از نظر فنی نا ممکن است. بااین حال، در تابستان سال ۲۰۱۶، واتساپ آغاز به اشتراک گذاری اطلاعات کاربر با شرکت مادر خود کرده که به آن اجازه می داد از اطلاعاتی مانند شماره تلفن برای تبلیغات هدفمند فیسبوک استفاده گردد. وی ضمن اشاره به رسوایی فیسبوک در انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا نیز اظهار داشت: در این انتخابات شرکت کمبریج آنالیتیکا با خرید داده های کاربران پلت فرم فیس بوک استراتژی تبلیغاتی دونالد ترامپ را طراحی کرد و با شناسایی اشخاص مردد در ایالت های سرنوشت ساز در تبلیغات انتخاباتی، آنها را با عنایت به خاصیت های شخصی و اولویت های سیاسی مورد نظرشان هدف گرفت. این آینده پژوه با تکیه بر نگرانی هایی که از نقض حریم خصوصی افراد توسط پلت فرم های آمریکایی مطرح است، اظهار داشت: اتحادیه اروپا قانون GDPR را با تکیه بر حفاظت از داده های کاربران و حفظ حریم خصوصی افراد در شبکه های اجتماعی مصوب کرد و الان حریم داده های کاربران اروپایی مقررات خاص خودرا دارد. اتحادیه اروپا قانون GDPR را با تکیه بر حفاظت از داده های کاربران و حفظ حریم خصوصی افراد در شبکه های اجتماعی مصوب کرد و الان حریم داده های کاربران اروپایی مقررات خاص خودرا دارد اعتراض ژاپن و فرانسه به حاکمیت آمریکایی در فضای مجازی وی تاکید کرد: پیشنهاد ما این است که برای کشور خودمان و یا با مشارکت کشورهای همسو، ما هم مانند اتحادیه اروپا قانونی به این شکل داشته باشیم تا حریم خصوصی افراد در شبکه های اجتماعی حفاظت شود و از داده های کاربران صیانت صورت گیرد. البته مجلس این مساله را الان در ۳ قانون در دست پیگیری دارد. وی ضمن اشاره به بحث مدیریت و حاکمیت اینترنت در دنیا که در اختیار سازمان «آیکان» است، نیز اظهار داشت: این مساله بسیار جدی است و خیلی از کشورها نیز مخالف این مساله هستند. حتی ژاپن و فرانسه نیز به این حکمرانی که در اختیار آمریکا است و وزارت تجاری این کشور، روی آن تسلط دارد، اعتراض خودرا اعلام نموده اند.
منبع: تعمیركار
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب